9 grudnia w Muzeum Nikifora odbyło się spotkanie autorskie z Andrzejem Dybczakiem. Jest antropologiem kultury i pisarzem rodem z Krynicy, ale jego znaczący już, mimo stosunkowo młodego wieku, dorobek, znany jest lepiej w Polsce niż w rodzinnych stronach.

Gości spotkania powitał, także w imieniu Dyrektora placówki, prowadzący je kurator Muzeum Nikifora, etnograf Zbigniew Wolanin, który  podziękował wszystkim obecnym za przybycie oraz wręczył autorowi pakiet muzealnych wydawnictw.

Andrzej Dybczak snuł pasjonującą opowieść o swoich etnograficznych wyprawach na Syberię Środkową, gdzie przebywał wielokrotnie w ostatnich kilkunastu latach. Nie tylko prowadził  badania naukowe, ale i przez wiele miesięcy żył wśród tamtejszych ludzi, Ewenków, przyjaźnił się z nimi, poznawał ich życie, to dawne  i dzisiejsze, i kulturę.

Podróżując także śladami polskich podróżników, etnografów i zesłańców, dotarł m.in. aż na wybrzeże Morza Beringa. Jako antropolog kultury, realizując projekt badawczy krakowskiego Muzeum Etnograficznego, podjął się niezwykłego zadania, dotarcia do miejsc na odległej Syberii, skąd przed ok. 100 laty, za sprawą tychże wędrowców, przywędrowały do Polski różne, często tajemnicze przedmioty – świadectwa kultury różnych ludów zamieszkujących Syberię, które przez cały wiek przeleżały, często niewłaściwie rozpoznane, w muzealnych magazynach. A są to niejednokrotnie przedmioty absolutnie wyjątkowe, m.in. artefakty związane z kultem zmarłych i wiarą w szamanizm ludów Syberii. Swoją opowieść o życiu na Syberii autor ilustrował obszernie zdjęciami, zarówno archiwalnymi, jaki i wykonanymi współcześnie przez siebie. Zaprezentował także nakręcone podczas wypraw dwa filmy dokumentalne, których jest współautorem, i za które otrzymał kilka nagród, m.in. Złotego Lajkonika na Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Krakowie w 2008 r. oraz nagrodę za najlepszy debiut reżyserski na Festiwalu Era Nowe Horyzonty we Wrocławiu /2008/. Swoje wrażenia z wypraw opisał w debiutanckiej książce pt. „Gugara”/w języku Ewenków „brzmienie dzwonków”/, za którą otrzymał nagrodę literacką im. Kościelskich w 2012r., przyznawana dla wyróżniających się młodych pisarzy.

Jako znawca Syberii, Andrzej Dybczak podkreślił  dziejącą się obecnie tragedię, jaką jest siłowe wcielanie do armii rosyjskiej młodych mężczyzn z różnych zamieszkujących Syberię narodów, m.in., Ewenków, Jakutów i innych, i wysyłanie ich na pewną niemal śmierć „w pierwszym szeregu”, na wojnę, w której Rosja niszczy Ukrainę.

Pasjonujące spotkanie z Andrzejem Dybczakiem w Muzeum Nikifora było jego pierwszym autorskim wystąpieniem w Krynicy. Goście, wśród których byli i ludzie z Krynicy pamiętający Andrzeja „od dziecka”, zadawali wiele pytań. Z braku czasu, zdołano tylko zasygnalizować inne tematy etnograficznych i literackich opowieści, poświęconych tym razem Karpatom,  przede wszystkim okolicom rodzinnej autorowi Krynicy i Łemkowszczyźnie, które poruszone zostały w kolejnych jego książkach, zwłaszcza w tytułowej „Pan wszystkich krów”/wyd. 2017 r. Z pewnością jest to powód do zorganizowania następnego spotkania z tym autorem, którego już wyczekują Ci, którzy w piątkowy wieczór w Muzeum Nikifora, zafascynowali się antropologiczną opowieścią Andrzeja Dybczaka.

Zbigniew Wolanin

Fot. Piotr Droździk