filie

Legitymacja z wizerunkiem mężczyzny w garniturze, w ozdobnej ramce, wisząca w gablocie.Bronisław Wilhelm Pieracki ur. 28 V 1895 r. w Gorlicach, zm. 15 VI 1934 r. w Warszawie. W Nowym Sączu spędził dzieciństwo i młodość. Tu ukończył I Gimnazjum (1906–1914). Działał w organizacjach niepodległościowych: Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckim i Związku Jastrzębi. W 1913 r. uzyskał stopień chorążego w szkole Podchorążych Związku Strzeleckiego w Nowym Sączu. Legionista w latach 1914–1917, w 2. Pułku Piechoty (X 1914 – V 1915), w 4. Pułku Piechoty (V 1915 – IX 1917), ranny w walkach pod Jastkowem. Awans na podporucznika (1914), na porucznika (1915). Z końcem 1916 r. został kapitanem i dowódcą II batalionu 4. Pułku Legionów.

Po kryzysie przysięgowym w 1917 r. wcielony do 16. Pułku Piechoty Obrony Krajowej (IX 1917 – V 1918). Komendant okręgu nowosądeckiego Polskiej Organizacji Wojskowej i okręgu lwowskiego (IX –XI 1918). Organizator obrony Lwowa przed Ukraińcami. Do WP został przyjęty w stopniu majora (1 I 1919). Od marca 1919 r. do kwietnia 1929 r. pracownik Ministerstwa Spraw Wojskowych. Awansował kolejno na stopień podpułkownika (1920), pułkownika ze starszeństwem (1924). Studia ukończył w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie (X 1924). W 1926 r. uczestniczył w zamachu majowym Józefa Piłsudskiego, należał do grupy jego najbardziej zaufanych oficerów. Działacz Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem i poseł na sejm II kadencji (III – X 1928). Zrzekł się mandatu i powrócił do wojska (II zastępca Szefa Sztabu).

 

Kariera ministerialna w latach 1929–1934: wiceminister spraw wewnętrznych, minister bez teki w randze wicepremiera, minister spraw wewnętrznych. Był zdecydowanym zwolennikiem zwalczania organizacji antypaństwowych, m.in. partii komunistycznej i organizacji terrorystycznych, potępiał rasizm. Opowiadał się za porozumieniem z umiarkowanymi grupami nacjonalistów ukraińskich.

Fragment ekspozycji muzealnej, w gablocie wiszą dokumenty, po prawej stronie wizerunek mężczyzny w galowym mundurze.

Został zamordowany przy ulicy Foksal w Warszawie przez członka radykalnej Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów Hryhorija Maciejkę. Pośmiertnie awansowany na generała brygady (16 VI 1934). Pochowany 21 VI 1934 r. na Starym Cmentarzu w Nowym Sączu. Z polecenia niemieckich władz okupacyjnych jego grób został przeniesiony na cmentarz komunalny w Nowym Sączu. 14 października 2018 r. szczątki doczesne generała powróciły do mauzoleum na Starym Cmentarzu.

Legitymacje w gablotach, po prawej stronie, w odrębnej gablocie cztery odznaczenia.

Na wystawie w Gmachu Głównym Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu przy ul. Jagiellońskiej 56 można oglądać pamiątki przekazane przez rodzinę B. Pierackiego:

– dyplom Honorowego Obywatela Miasta Nowego Sącza, nadany 9 VIII 1931 r.;
– legitymacje urzędową (1931 r.) i poselską (1933 r.);
– Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy, 1919 r.;
– Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski IV klasy, 1921 r.;
– medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, 1930 r.;
– Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1934 r.;
– Order Orła Białego – najwyższe polskie państwowe odznaczenie cywilne i wojskowe, ustanowione przez króla Augusta II Mocnego 1 XI 1705 r. Nadawany najwybitniejszym Polakom i przedstawicielom państw obcych, 1934 r.;
– Order Krzyża z Orłem typu maltańskiego estoński (odznaczenie estońskie), gwiazda, krzyż, wstęga, 1930 r.

 

Beata Wierzbicka

Fot. Piotr Droździk